Ma'mura To'rayeva - 2001-yil Qashqadaryo viloyati Nishon tumanida tug'ulgan. "Hayot bekati", " Nurli hayot navosi" nomli kitoblari nashrdan chiqqan. Bir qancha gazeta va jurnallarda ijodiy ishlari yoritilgan. 2022-yil " Bitiruv kechasi" nomli hikoyalar to'plami 10 ming nusxada "Birinchi kitobim" loyihasida chop etildi. Sizga yosh ijodkor qalamiga mansub ushbu hikoyani havola etamiz!
TUG'ILGAN KUN...
( Hikoya )
Hayot bozordagi sotuvchiga o'xshaydi. Xohlasa beradi, xohlamasa yo'q. Ana shu sotuvchi Dilnozaga ko'proq narsa hadya qilgan, yaratgan ham endigina o'n olti yoshni qarshilagan bu qizga o'zining jamiki go'zalligini ato etgandi.
Havo salqin. Atrofdan esayotgan mayin shabada insonga tetiklik baxsh etadi. Shunday paytda doimgidek yolg'izlanib qolgan maktabda oqsoch ayol yuz-qo'li yuvilmagan bolani eslatuvchi polni yuvmoqda. Yolg'izlikdan zerikkan bo'lsa kerak ayol bor ovozda qo'shiq kuylardi. Uning mahzun ovozi beton devorlarga urilib qandaydir yoqimli va mayin bo'lib jaranglardi. Bo'm-bo'sh xonadagi jihozlar ixlosmand muhlisdek jim bo'lib tinglar, xonaga kirayotgan shamol ham uni cho'chitib yuborishdan qo'rqqandek go'yo...
–Assalomu alaykum, opajon..! – jarangdor ovoz yangradi. Musiqa ham ataylab o'chirilgan magnitafondek taqqa to'xtadi.
–Voo alaykum assalom, qizim kallai saharlab kelasan - a?, senga zarilmi?!
–Voy opajon, axir bugun mehribon onajonlarimiz uchun tadbir uyushtirganmiz, rayonodan mehmonlar kelishadi. Shunga ustozimiz barcha ishlarni menga ishonib topshirgan, tadbirni chiroyli saviyada o'tkazish mening bo'ynimda. Dilnoza yana allaqancha gaplarni gapirib tashladi.
Bularning birontasini tushunmagan ayol – Hmm – dedi-yu bosh silkib qo'ydi. Endi xonadagi jihozlar dardli musiqani emas, tadbir uchun tayorlangan senariyni eshitishga majbur edi. Chamasi bir soatlar o'tib hamma kela boshladi. O'quvchilarning u yoqdan bu yoqqa yugurishi oyog'i kuygan tovuqni eslatardi. Uzoq vaqt davom etgan g'ala-g'ovurdan so'ng tadbir ham nihoyasiga yetdi. Negadir Dilnoza tadbirdan keyin ham boshqa o'quvchilarga o'xshab angraymas, aksincha, o'qituvchilarning topshirig'ini bajarish bilan band.
–“9-A xonaga” – past bo'yli ivigan pechyenini eslatuvchi, sap-sariq, taqirbosh odam o'quvchilarni xonaga chorladi.
Yuziga endigina sabza mo'ylov chiqqan yigitlar, o'zlarini ulg'aygandek tutib noz-karashma bilan qizlar birin ketin sinfxonaga kirib keldi.
–Aziz o'quvchilar, bugungi tadbir juda chiroyli o'tdi, buning uchun sinfdoshingiz Dilnozaga alohida tashakkur bildiramiz. Sizlarga yana bir yangiligimiiz bor bir haftadan so'ng maktabimizda zukko kitobxon tanlovi tashkil etiladi. Kimki yaxshi ishtirok etsa esdalik sovg'alar bilan taqdirlanadi. Shu musobaqada bizning sinf ilg'or ishtirok etishi shart – sinf rahbari oxirgi so'zlarini urg'u berib gapirdi.
– Ustoz, mana Dilnozangiz borku qayg'urmang! – orqa o'rindiqdan gap suqdi Salim.
Hamma baravariga kuldi. O'qituvchi ularni tinchitmoqchi bo'lganda uni chaqirib qolishdi.
–Uyalmaysilarmi ustozni kalaka qilgani. Sizlarda o'zi ozgina ma'suliyat bormi?! – qoshlarini chimirib jahl bilan savol berdi Dilnoza.
–Sen borsan-ku Dilnoz, o'qituvchilarning ishongan o'quvchisi – yarim hasad, yarim havasda luqma tashladi Vazira. Shovqin-suron sinfxonada yana avjiga chiqdi.
...O'quvchilar o'z uylariga tarqasa ham Dilnoza kutubxonada kitob o'qib o'tirardi. U boshqa o'rtoqlaridek uyiga shoshmas, yoshlikning ana shu davrida faqat o'qish kerak degan g'oyani ilgari surardi.
–Voy anavi Dilnoza-mi ertalabdan kelgandi haliyam shu yerdami?!
–Ha u qiz boshqalarga o'xshamaydi. Sinfda ham juda tartibli, aqilli qiz–orqa o'rindiqdagi o'qituvchilar suhbatini kitob o'qiyotgan Dilnoza ham eshitar. Qiziq u shunday so'zlarni eshitgan sayin yana tirishqoqlik bilan o'qirdi.
...Har doim katta kelindek o'choq boshida kuymalanib yuradigan Saida opa bugun yangi ko'ylaklarini kiydi. Axir bugun ellik yetti yoshga to'ldi, yangi ko'ylak kiysa arziydigan kun-da, bu kunga yetganlar bor yetmaganlar...ayol marhum erini xotirlab yig'lay boshladi. O'zi kabi so'qqabosh hovlida yolg'iz o'tirgan Saida opa biroz o'ziga kelgach, bugun yig'lamaslikka so'z berdi. O'zi yaxshi ko'radigan ovqatni pishirdi. So'ng ko'chaga qaray boshladi.
Kechga yaqin tashvishlardan qutulib kelgan Dilnozaning yuzida horg'inlik alomati sezilib turardi. Unga hozir bir og'iz so'z ham og'irlik qilar aqliy mehnatdan charchagan miyasi faqat jimlik va osudalikni istardi. Unga hozir tinchlik kerak tinchlik...
Farzandini doimgi qiyofada ko'rgan ona o'zining tug'ilgan kuni ekanligini ham unitib qo'ydi.
–Voy bolaginam-ey qara qay ahvolga tushibsan. Bu turishda ertaga kasal bo'lib qolasan. O'sha maktabingdagilar senga oltin olib beradimi, buncha yugurasan? Mundoq odamga o'xshab yashasangchi senam?...
–Bo'ldi yetar charchadim. Gaplaringiz bo'g'zimga keldi. Birpas jim bo'ling... Dilnoza shunday deya xonasiga shaxd bilan kirib ketdi.
Ona ko'z yoshlarini yangi ro'molining bir chekkasiga artgancha hovlida qoldi. Bugun ona yig'lashni istamagandi, chunki uning tug'ilgan kuni edi...