“...Nodira Isayevaning Milliy o‘quv dasturi asosida yaratilgan yangi o‘lchamdagi zamonaviy darsliklarni “filning qulog‘i”ga qiyoslashi, ularda rasmli maʼlumotlar ko‘payib ketgani, darslik uchun yaratilgan mobil ilovalar o‘quvchilarni dangasa qilib qo‘yishi haqidagi eʼtirozlarini, darsliklarning mazmun-mohiyatidagi o‘ziga xos jihatlarini tahlil qilmay turib, darslik hajmiga qarab baho berishini noprofessionallik, o‘qituvchiga xos bo‘lmagan nomunosib xatti-harakat deb baholaymiz”, deyiladi munosabatda.
Munosabat “Darsliklarni yaratish jarayoni shunchaki bir nechta muallif ishtirokida amalga oshirilmadi. Jarayonda xalqaro ekspertlar, mutaxassislar va, asosan, o‘qituvchilardan iborat katta jamoa ishladi. Darslikdagi har bir o‘zgarish xalqaro darslik yaratish standartlari va ilg‘or davlatlarning tajribasi o‘rganib chiqilganidan keyingina kiritildi. Baʼzi ish bermagan yangiliklar tajriba-sinov jarayonida boshqasi bilan almashtirildi yoki olib tashlandi”, deya davom etadi.
E’tirozli munosabatda darsliklar hajmi masalasiga ham to‘xtab o‘tilgan.
“Vazirlar Mahkamasining “Taʼlim muassasalari uchun xavfsiz poligrafiya mahsulotlarining umumiy texnik reglamentini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori hamda Sanitariya-epidemiologik nazorat markazining o‘quv nashrlariga qo‘yadigan gigiyenik talablariga ko‘ra, 1–4-sinf o‘quvchilari uchun bir dona darslik og‘irligi 300 gramdan oshmasligi belgilab qo‘yilgan. 2-sinf darsliklarining o‘rtacha og‘irligi esa 200–220 gramni tashkil qiladi va bu belgilangan talablarga mos keladi. Avvalgi 1–2-sinf darsliklari 70x90 bichimda 225 ga 175 sm o‘lchamda edi. Bu o‘lchamdagi kitobni sumkada olib yurish qulaydek tuyulgani bilan kitob kichkinaligi hisobiga 1-sinf o‘quvchisi uchun noqulay shrift va dizayndan foydalanib kelingan. Yangi darsliklar esa 60x84 bichimda, yaʼni 300 ga 208 sm hajmda tayyorlandi. Bu o‘lchov xalqaro darslik yaratish standartlaridan kelib chiqib tanlangan bo‘lib, o‘quvchining yoshiga, psixologik-fiziologik rivojlanishiga har tomonlama mos keladi.
Taʼlim mazmunining o‘zgarishi shakliy o‘zgarishlarni ham talab qiladi. Ilgari darsliklarda, asosan, nazariy maʼlumotlar berilgani uchun rasmlarga kam joy ajratilgan. Tangadek joyda juda kichik hajmda berilgan rasmlar bolalarni zavqlantirmagan, taʼlim olishida ahamiyatli sanalmagan. Zamonaviy darsliklarni esa taʼlimiy maqsadni ko‘zlagan turli rasmlar, chizmalar, diagramma va jadvallarsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Chunki maʼlumotlarni vizual holatda qabul qilish o‘rganishning eng samarali usullaridan biri hisoblanadi. Bunda o‘quvchilarning nafaqat fanga qiziqishi ortadi, balki matn bo‘lmagan materialni ham tushunish ko‘nikmasi rivojlanadi”.
Munasabatda qayd etilishicha, rasmlarning berilishiga nisbatan “qoida kam, rasm ko‘p” qabilida baho berish noo‘rin. Chunki aksar topshiriqlarda rasm asos qilib olingan. Yaʼni kitobdagi rasm va bezaklar taʼlim jarayonining muhim omiliga aylangan.
Respublika taʼlim markazi “Raqamli dunyo bolalarini kompyuter va smartfonlardan ajratish deyarli ilojsiz. Bunday vaziyatda eng maʼqul yo‘l ularga qurilmalardan ilm olish maqsadida foydalanishni o‘rgatishdir. Yangi darsliklarda har bir o‘quvchining o‘rganish imkoniyati turlicha ekanini inobatga olgan holda turli mobil ilovalar hamda geymifikatsiya metodidan foydalanilgan. Chunki hamma bolalar ham mavzuni kitobdan o‘zlashtirishga qiziqavermaydi. Materialni smartfondagi o‘yin ko‘rinishida o‘zlashtirish esa allaqachon raqamli dunyoning bir bo‘lagiga aylanib ulgurgan bolalar uchun qulaylik yaratdi”, deya o‘z xulosasini yakunlagan.