09:53
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev “Buyuk ipak yo‘li” xalqaro turizm markazining ochilish marosimida ishtirok etdi.
15:46
Kitob va internet bir-birini to‘ldirishi kerak(mi?)
12:56
Aliment haqida 7 ta muhim savolga javob
18:40
Aliment miqdori, chet elga chiqishga taqiqni olib tashlash, alimentni kamaytirish: aliment bo‘yicha muhim 10 ta qoida
11:14
Yangi stipendiya: miqdori 1 020 ming soʻm!
18:43
YOSHLAR BALANSI MUAMMOLARNI BARTARAF ETISHDA ENG SAMARADOR
17:11
QABUL JARAYONIDA QANDAY O‘ZGARISHLAR BOR?
10.5.2024 157
Qarindoshlar o‘rtasidagi nikoh — nogironlik, bedavo dard va nobud bo‘layotgan go‘daklar
Men ammamga kelin bo‘lganman, 2 farzandimni yerga berdim.
10.5.2024 62
Ilm olish imkoniyati cheklanmagan
Ko‘zlari ko‘rmasa-da, bashariyat xotirasida o‘chmas iz qoldira olgan shunday insonlar borki, ularning ishlari, hayot yo‘li hammaga o‘rnak bo‘la oladi.
10.5.2024 74
Ota-onalar farzand tarbiyasida qanchalik mas’uliyatli?
Respondentlarning 53,9 foizi farzandining ta’lim olishi va uy ishlarini bajarishida talabchanlik qilishini, 37,1 foizi esa shunchaki nazorat qilib turishini, 8,3 foizi esa talabchanlik ham, nazorat ham qilmasligini bildirgan.
10.5.2024 50
Yuz bilan yuzlashayotgan gazeta
Mahallada bo‘layotgan o‘zgarishlar, yangiliklar, iqtidorli yoshlarni ommaga olib chiqishda ham “Yoshlar ovozi”ning o‘rni bo‘lak.
10.5.2024 43
Internetda mualliflik huquqi yo‘qmi?
Biror telegram kanalida e’lon qilingan yangilik yoki ijtimoiy tarmoqlarda joylangan post, surat yoki video umuman boshqa tarmoqda hech qanday muallif ko‘rsatilmasdan tarqatilganiga juda ko‘p guvoh bo‘lamiz.
10.5.2024 60
O‘zbekistonliklar eng ko‘p qaysi kasalliklardan vafot etmoqda?
2024-yilning 1-choragida O‘zbekistonda 40 197 kishi vafot etgan.
10.5.2024 83
“Yoshlik”ning mas’uliyatli yetakchisi
Shahboz Qo‘chqorov – 2022-yil 21-yanvardan buyon Sharof Rashidov tumani “Yoshlik” mahallasi yoshlar yetakchisi lavozimida faoliyat yuritib kelmoqda. Ziyolilar oilasida tug‘ilgan Shahboz bolalikdan ilm olishga, yangiliklar yaratishga qiziqqan. Tarix va siyosat uning eng sevimli mashg‘uloti bo‘lgan. Ishga jiddiy yondashishi va mas’uliyatliligi bilan ajralib turadi. O‘tgan davr mobaynida ijtimoiy himoyaga muhtoj yoshlar bilan tizimli ishlar olib borib, 83 nafar yoshning mummosini “Yoshlar daftari” jamg‘armasi orqali joyida hal qilgan. Davlatning himoyasiga muhtoj bo‘lgan 22 nafar yoshga homiylar tomonidan ko‘mak ko‘rsatgan. Yoshlarning bo‘sh vaqtini mazmunli tashkil etish maqsadida muntazam ravishda sport tadbirlari, kitobxonlik kechasi, “Zakovat” o‘yini va turli estafetalar tashkil qilib kelmoqda. Jinoyatchilikning oldini olish va huquqbuzarlikka qarshi kurashish maqsadida yoshlar bilan individual va organ tashkilotlari bilan ishlar olib boryapti. Yoshlarning bandligini ta’minlash dasturi orqali yoshlarning bandligi ta’minlanib, alohida e’tiborga muhtoj bo‘lgan yoshlar bilan tizimli ishlandi va ijobiy natijaga erishildi. Shahboz “TOP – 100” yetakchi safiga kiritilib, milliy kadrlar zaxirasiga olingan. “Yoshlik” mahallasi balansi: Tashkil etilgan sana: 2017-yil 2-noyabr; Yer maydoni: 42,3 g; Aholi soni: 3 874 nafar; Xonadonlar soni 668 ta; Ko‘chalar soni: 24 ta; Yoshlar: 1034 nafar (14-30 yosh); Ayollar: 489 nafar. Bandlikni ta’minlash tajribasi Yoshlar yetakchisi o‘tkazgan xatlovda “Yoshlar daftari” elektron platformasiga 2022-yilda 50 nafar, 2023-yilda 33 nafar ijtimoiy, iqtisodiy, huquqiy, psixologik qo‘llab-quvvatlashga, bilim va kasb-hunar o‘rganishga ehtiyoji va ishtiyoqi bo‘lgan yoshlar kiritildi, ularning muammolari o‘z yechimini topdi. “Yoshlik” mahallasida ishsiz yoshlar soni 46 nafar bo‘lib, yoshlar yetakchisi tashabbusi bilan yoshlarning 12 nafariga subsidiya asosida o‘zini o‘zi band qilishi, tadbirkorlik faoliyatini boshlashi uchun asbob-uskuna va mehnat qurollari taqdim etildi. 37 nafar ishsiz yoshga ijara huquqi asosida 10 yil muddatdan 30 yil muddatgacha dehqonchilik qilishi uchun yer maydonlari foydalanishga topshirildi. 15 nafar oliy va professional ta’lim muassasalarida o‘qiyotgan talaba yoshlar kontrakt to‘lovlarining bir qismi qoplandi. 9 nafar moddiy ahvoli qiyin bo‘lgan yoshlarning davolanish va dori-darmon xarid qilishi uchun bir martalik moddiy yordamlar ko‘rsatildi. 15 nafar ijtimoiy himoyaga muhtoj oila farzandlariga homiylik mablag‘lari hisobidan maktab formalari olib berildi. 18 nafar tadbirkorlik qilish istagidagi yoshlarga hokim yordamchisi bilan hamkorlikda imtiyozli kreditlar ajratildi. 4 nafar yoshning safarbarlik chaqiruv rezervi badali to‘lovlari qoplandi. Hech kim e’tibordan chetda qolmaydi 2023-yil 11-aprel kuni Prezident raisligida yoshlar bilan ishlashning yangicha tizimini joriy etishga bag‘ishlangan yig‘ilishda 14 yoshdan 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar “yashil”, “sariq” va “ahvoli og‘ir” – “qizil” toifalarga ajratilgan edi. “Yoshlik” mahallasida 2023-yilda 17 nafar yosh “og‘ir” (“qizil”) toifaga kiritilgan. Shundan 16 nafari tumandagi sektor va tashkilot rahbarlariga hamda 1 nafari viloyat tashkilot rahbariga individual ishlash maqsadida biriktirilgan edi. Ulardan: – Probatsiya nazoratidagi yosh – 1 nafar; – Profilaktika hisobidagi yosh – 2 nafar; – Oilaviy ajrim yoqasidagi yosh oila – 2 ta; – Xorijiy migratsiyadan qaytgan yosh – 4 nafar; – Nogironligi bor yosh – 8 nafarni tashkil etdi. Rahbarlar o‘zlariga biriktirilgan yoshlar bilan xonadonlariga tashrif buyurib, ularning muammolarini o‘rganib chiqdi. Suhbat davomida aniqlangan muammolar navbat bilan hal etilmoqda. Sharof Rashidov tumani Qishloq xo‘jaligi bo‘limi boshlig‘i Akbar Umarov o‘ziga biriktirilgan 8 nafar nogiron yoshdan 2 nafariga yangi nogironlik aravachasi topshirdi. “Yoshlik” mahallasi qishloq hududida joylashgani bois 1-guruh nogironi Sardor Xudoyberdiyevning istagidan kelib chiqib unga 2 bosh qo‘y olib berildi. “Bir nuroniyga – 10 nafar yosh” Jonibek Karimqulov 17 yoshda, u hamqishlog‘i bilan o‘zaro kelishmovchilik natijasida unga tan jarohati yetkazadi. Natijada Jonibek doimiy probatsiya nazoratiga olingan. Passport olish yoshi kelgan bo‘lsa-da, fuqarolik passportini olishga imkoniyati yo‘q edi. Jonibek Karimqulov o‘ziga biriktirilgan Jizzax viloyati IIBning birinchi o‘rinbosari ko‘magida muddatidan oldin probatsiya nazoratidan chiqarilib, biometrik passport olishiga yordamlashildi. Profilaktika hisobidagi 2 nafar yoshga mahalla nuroniylaridan murabbiy tayinlanib, “Bir nuroniyga – 10 nafar yosh” tamoyili bo‘yicha ishlar yo‘lga qo‘yildi. Ular xulqi yaxshilangani uchun tuman IIB boshlig‘i ko‘magi bilan hisobdan chiqarildi. Ularga “e-auksion” platformasi orqali 10 yillik ijara huquqi asosida yer ajratilib, bandligi ta’minlandi. Oilaviy ajrim yoqasiga kelib qolgan ikki yosh oila tuman hokimining “Oila va xotin qizlar masalalari” bo‘yicha o‘rinbosariga biriktirilgach, ularning xonadoniga mahalla yettiligi, faollari, “Oqila ayollar” va “Nuroniylar kengashi” a’zolari birgalikda borib, ajrim sabablari va ularni murosaga keltirish ishlari olib borildi. Tibbiy muolajaga muhtoj yoshlar tuman tibbiyot birlashmasiga imtiyozli yo‘naltirildi. Xorijdagi mahalladoshlar – “Yoshlik” mahallasida 2024-yil 1-choragi bo‘yicha jami xorijdagi yoshlar soni 25 nafar bo‘lib, ulardan ta’lim olish maqsadida xorijda yurgani 5 nafar, ishlayotgani 20 nafarni tashkil etadi, – deydi “Yoshlik” mahallasi yoshlar yetakchisi Shahboz Qo‘chqorov. – Rossiya Federatsiyasida 11 nafar, Turkiyada 10 nafar, Yaponiyada 2 nafar, Janubiy Koreyada 1 nafar, AQShda 1 nafar mahalla yoshlari yashaydi. Ulardan mehnat migrantlarini vatanga qaytarish va bandligi ta’minlash maqsadida sektor rahbari, mahalla yettiligi bilan ishlar olib borilmoqda. Ijtimoiy tarmoqlarda “Xorijdagi “Yoshlik” yoshlari” nomli guruh ochilib, ularni qamrab olganmiz va ular bilan ham, ularning ota-onalari bilan ham tez tez suhbatlar olib borilmoqda. Migratsiyadan qaytgan 3 nafar yoshga tuman qishloq xo‘jaligi bo‘limi boshlig‘i tomonidan doimiy ish o‘rinlari taklif etildi. Ayrim yoshlarning kasb-hunar o‘rganishga ehtiyoji borligi sababli Jizzax shahridagi “Ishga Marhamat” monomarkazidagi qisqa muddatli o‘quv kurslariga joylashtirildi. 2023-yil “Yoshlik” mahallasi yoshlar yetakchisi va yoshlari uchun juda samarali yil bo‘ldi. Ayrim yoshlar hayotidagi muammolar yechilib, ularning jamiyatga yetuk shaxs bo‘lib kirishlari va mahallada sog‘lom muhit hosil bo‘lganligiga ishonch hosil qilishlariga erishildi. Iqtidorlar kashf etilmoqda “Yoshlik” mahallasi yoshlari an’anaviy tarzda o‘tkazilib kelinayotgan mahalla yoshlari o‘rtasidagi “Besh tashabbus olimpiadasi” musobaqalarida ham o‘zining faolligi bilan ajralib turadi. Xususan, Mo‘minjon Ne’matullayev olimpiadaning 2023-yilgi mavsumida shaxmat bellashuvlarida tumanda 2-o‘rinni, yengil atletika musobaqasida “Yoshlik” mahallasi jamoasi tumanda 3-o‘rinni qo‘lga kiritdi. Yoshlar yetakchisi tashabbusi bilan yoshlar o‘rtasida xorijiy tillarni ommalashtirish va “Ibrat Academy” mobil ilovasini targ‘ib qilish maqsadida har haftada faol til o‘rganayotgan, til bilish sertifikatiga ega yoshlar bilan uchrashuvlar tashkil etilyapti. Mahallada xalqaro til sertifikatini qo‘lga kiritgan yoshlardan Nodirbek Sultonmurodov, Farangiz Sarvarova, Munis Primqulova, Gulnoza Meliboyeva tengdoshlariga na’muna bo‘lib kelmoqda. Mahalladagi iqtidorli yoshlarni izlab topish va ularni to‘g‘ri yo‘lga yo‘naltirish mahalla yoshlar yetakchisining oldiga qo‘ygan asosiy vazifalaridan biridir. “Yoshlik” mahallasi yoshlar yetakchisi Shahboz Qo‘chqorov bu yo‘nalishda ham bir qator ishlar amalga oshirdi. “Xonadonbay” o‘tkazilgan xatlov jarayonlarida mahalladagi sportga, san’atga, she’riyatga iqtidori bor yoshlarni aniqlab, ularni qiziqishi va iqtidoridan kelib chiqib ustozlarga yo‘naltirdi. Birinchi kitobimni chiqaraman – Bolalikdan kitobga, she’riyatga qiziqishim katta, – deydi 24 yoshli Shahboz Tirkashev. – Maktab paytlarda she’rlar yozib turardim. Yoshim katta bo‘lgach, ishga, pul topishga qiziqib ketganimdan she’r yozishni tashlab qo‘ygan edim. Mahallamiz yoshlar yetakchisi Shahboz Qo‘chqorov xonadonimga kelib, xatlov o‘tkazgan jarayonda avvallari she’rlar yozganimni aytgan edim. Yoshlar yetakchisi menga yana ijod qilishim uchun sharoit yaratib berishga va’da bergan edi. Hozir shirinliklar ishlab chiqarish korxonasida ishchi sifatida faoliyat yuritaman. Shahboz Qo‘chqorov korxona boshlig‘i bilan gaplashib ijod qilishim uchun sharoit yaratib berdi va she’riyat yo‘nalishida ta’lim olishim uchun ustoz ham biriktirib berdi. Bir nechta she’rlarim ham tayyor. Nasib qilsa, birinchi kitobimni chiqarish harakatidaman. Kitobim uchun nom ham tayyor: “Uyg‘onish”! Ham tikuvchi, ham dizayner – Yoshim 22 da, Jizzax politexnika institutida o‘qiyman, – deydi Ma’mura Meliboyeva. – Tikuvchilikni mahallamizdagi tikuvchi ayoldan o‘rganganman. Rasm chizishga qiziqish va tikuvchilik uyg‘unlashib dizaynerlikka yetakladi. Institutda dizaynerlik yo‘nalishida tahsil olaman. Kiyimlar uchun yangi ko‘rinish, dizaynlar ishlab chiqaman. Xatlov jarayonlarida mahalla yoshlar yetakchisi tikuv mashinasiga ehtiyojim borligini bilib, subsidiya asosida tikuv mashinasi olib berdi. Biroz soddaroq chizilgan ishlarimni o‘zim tikib ko‘raman. Yangicha ko‘rinishda tikilgan kiyimlar uchun birinchi xaridor har doim opam bo‘ladi. Bir necha yangiliklarim mahallamiz ayol-qizlariga ham ma’qul kelib, buyurtma ham qabul qilamiz. Uyimdan bir xona ajratib, kichik seximni ochdim. Tekstil korxonalaridan ham takliflar bo‘lyapti. Lekin hozir pul topishga emas, dizaynerlik sohasini chuqurroq o‘rganishga harakat qilyapman. Maqsadim xalqaro moda festivallarida namoyishlar o‘tkazish.
10.5.2024 72
Grant uchun yangi tartib: talabalar qanday fikrda?
6-may kuni Prezident huzurida oliy ta’lim yo‘nalishlarini optimallashtirish, qabul va malaka tizimlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar kiritildi. Qayd etilishicha, O‘zbekistonda oliy o‘quv yurtlariga o‘qishga qabul qilishda adolatni ta’minlash, eng qobiliyatli abituriyentlarning davlat grantlaridan foydalanish imkoniyatini ta’minlash choralari ko‘riladi. Аvvallari ayrim abituriyentlar yuqori ball to‘plasa-da, topshirgan oliy o‘quv yurtining kvotasi soniga qarab, o‘qishga kirolmay qolar edi. Masalan, qaysidir OTMda bitta yo‘nalishda 90 ball olgan abituriyent grantga o‘qishga kirar, boshqa OTMda esa xuddi shu yo‘nalishda 160 ball olgan abituriyent talabalikka tavsiya etilmas edi. Yangi tartibga ko‘ra, ma’lum bir yo‘nalish bo‘yicha yuqori ball to‘plagan abituriyent tanlagan oliy o‘quv yurtidan qat’i nazar, davlat grantiga tavsiya etiladi. Ya’ni yuqori ball to‘plagan yoshlar, albatta, o‘qish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Keltirilgan takliflar ichida davlat grantining taqsimlanish tartibiga oʻzgartirish kiritilishi ham bor. Endilikda davlat granti 4 yilga bitta talabaga emas, balki har yili yuqori baholarga erishgan talabalar orasida qayta taqsimlanadi. Ya’ni grantga kirgan talaba yaxshi o‘qimasa, keyingi yil kontraktga tushishi mumkin. Yoki aksincha, kontraktga kirgan talaba yaxshi o‘qisa, keyingi yili grantga o‘tishi mumkin. Ushbu yangilik e’lon qilinar ekan, ijtimoiy tarmoqlarda ko‘plab muhokamalarga sabab bo‘lmoqda. Kimdir bu talabaning yaxshi o‘qishi uchun motivatsiya desa, kimdir shaffoflik qanday ta’minlanadi, demoqda. Xo‘sh, talabalarning o‘zi bu yangilikni qanday kutib oldi? Shahzodbek YODGOROV: “Bu yangilik meni xursand qildi. Agar universitetdagi o‘qituvchilarning barchasi o‘z mutaxassisligida, talab darajasida dars o‘ta olsa va talabalarga yetarlicha sharoit yaratib berilsa, bu qaror ancha muvaffaqiyatli bo‘ladi. Chunki talaba yoshlar o‘rtasida raqobat kuchayadi. Natijada, o‘qish, izlanish, o‘z ustida ishlash ko‘nikmasi shakllanadi. Grantni qo‘ldan chiqarmaslik va ortiqcha pul sarflamaslik uchun harakat boshlanadi”. Sevara ODILJONOVA: “Menga bu qaror yoqdi. Chunki ba’zi magistraturaga kirish uchun harakat qilayotgan talabalarni aytmasa, ko‘pgina kursdoshlarim o‘qishni tashlab qo‘yishgan. Bu yangilik ularni harakatga undaydi, deb o‘ylayman. Kichik ball yetmay qolgani tufayli kontraktga kirgan bo‘lsa-yu, keyingi yildan grantda o‘qish imkoni bo‘lsa! Bu ajoyib yangilik”. Dinara SULTONOVA: “Mutloqa qarshiman. Bu oliy taʼlim ichidagi korrupsiyani kuchaytirishi va talabani dekanat yoki biror oʻqituvchiga qaram qilib qo‘yishdan boshqasiga yaramasa kerak. Negaki, bizda baholash tizimi juda absurd. Oraliq va yakuniy baholarga qaraladi deyilsa, aksariyat o‘qituvchilar bu ishlarni tekshirmaydi ham, talaba ism-sharifiga qarab, bilganicha baho qo‘yaveradi. Masalan, xorijdagi oliy taʼlim muassasalarida baholash tizimi toʻgʻri yoʻlga qoʻyilgan. Talabaga beriladigan topshiriqlar ham, talabaga qoʻyilgan baholar ham bir necha bosqichli tekshiruvdan oʻtadi. Bizdagi baholash tizimi mutlaqo talabga javob bermaydi”. Og‘abek MEHMONOV: “Bizning bilim yurtimizda guruh sardoriga iltimos qilib, 4 bahoni 5 ga, 3 ni 4 ga aylantirib olish mumkin, chunki ustozlar uni yaxshi taniydi. Umuman darsga kelmasdan ham tanish-bilishchilik bilan 4-5 olib yurganlar bor. Ochig‘i, bu baholash usullari bilan shaffof tizim bo‘lishi mumkinligiga ishonmayman. Korrupsiya va nepotizm avj olsa kerak”. Yuqoridagi fikrlarda jon bor, albatta. Bu taklif talabalarni bilim olishga undash, OTMga kirgach, o‘qishni tashlab qo‘yish kabi holatlarni kamaytirish uchun ishlab chiqilgani aniq. Ammo tashabbusga putur yetkazuvchi omillar ham yo‘q emas. Mas’ullar yuqoridagi kabi e’tirozlarni ham hisobga olib, tizimni yanada takomillashtirish choralarini o‘ylasa, maqsadga muvofiq bo‘lar edi.
